ناوگان حمل و نقل عمومی از مهمترین زیرساختهای شهرنشینی مدرن به خصوص در کلانشهرهایی است که با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند اما به دلایل مختلف رغبت شهروندان به استفاده از این ناوگان آنطور که باید همگانی نشده است.
طبق ‘قانون برنامه پنجم توسعه’ سهم حمل و نقل عمومی در رفت و آمدهای درون کلانشهرها باید 75 درصد باشد اما این امر تاکنون محقق نشده است. از جمله دلایل کم رغبتی شهروندان نسبت به استفاده از این ناوگان علاوه بر مسائل زیرساختی، فقدان توجه لازم و کافی به نظافت و شست و شوی خودروهای عمومی است.
سهم کنونی حمل و نقل عمومی درون شهری در کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد 42 درصد است. 17 درصد این خدمت توسط اتوبوسها، 23 درصد توسط تاکسیها و دو درصد آن توسط قطارشهری مشهد به شهروندان ارائه می شود.
* ناخرسندی شهروندان
یکی از شهروندان مشهدی که مشتری دائمی ناوگان حمل و نقل عمومی برای رفت و آمد در این شهر است به خبرنگار ایرنا گفت: داخل اغلب اتوبوسهای فعال در سطح شهر کثیف است.
اکرم عزیزی افزود: صندلیهای برخی اتوبوسها به قدری کثیف و پرلکه است که ایستادن در وسط اتوبوس را به نشستن بر روی صندلی ترجیح می دهم. اتوبوسهای جدید که دارای صندلیهایی با روکش پارچه ای هستند نیز وضعیت مناسبی ندارند.
وی ادامه داد: وضعیت تاکسیها از نظر نظافت تا حدودی مناسبتر از اتوبوسها است اما تاکسیهای با صندلی کثیف و پرلکه نیز در سطح شهر کم نیستند.
یکی دیگر از شهروندان مشهدی گفت: ظاهر برخی اتوبوسها به قدری کثیف است که تردد آنها در سطح شهر چهره و منظره عمومی را چرکین می کند.
علی حقانی افزود: برخی اتوبوسها و تاکسیهای فعال در مشهد بسیار دودزا هستند و این درحالی است که برخورد با خودروهای دودزا از برنامه های شهرداری می باشد. داخل برخی اتوبوسها و صندلی تاکسیها نیز به دلیل کثیفی و عدم رسیدگی مناسب نسبت به نظافت بوی ناخوشایندی به مشام می رسد بطوری که طی کردن مسیر طولانی با آنها ممکن نیست.
یکی دیگر از شهروندان مشهدی گفت: بخشی از کثیفی ناوگان حمل و نقل عمومی به استفاده کنندگان از این ناوگان برمی گردد.
لیلا اسدی افزود: گاهی مشاهده می شود کودکان با کفشهای گل آلود و کثیف روی صندلی اتوبوسها راه می روند و والدین نیز نسبت به این موضوع بی تفاوت هستند.
وی ادامه داد: خوردن آجیل و تنقلات و پرتاب کردن پوست آنها داخل اتوبوس از دیگر معضلات است لذا باید فرهنگ شهروندی در استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی اصلاح شود.
* شست و شوی دوره ای اتوبوسها
سخنگوی سازمان اتوبوسرانی شهرداری مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: برخی شهروندان هنگام استفاده از ناوگان نسبت به حفظ پاکیزگی خودروهای عمومی بی توجه بوده و با ریختن زباله یا مواد غذایی فضای داخل اتوبوس و صندلیها را کثیف می کنند بطوری که گاهی حتی یک ساعت پس از نظافت اتوبوس ممکن است به قدری داخل آن کثیف شود که گویی این خودرو مدتها نظافت نشده است.
عباس اتحادی از شهروندان مشهدی درخواست کرد: در نظافت ناوگان همراهی لازم را داشته باشند و در صورت مشاهده افرادی که نظافت را رعایت نمی کنند به آنها تذکر دهند.
وی همچنین گفت: نظافت و جاروی داخل اتوبوسها به صورت روزانه انجام می شود. نظافت بدنه اتوبوسها نیز در شرایط عادی ماهانه بین دو تا سه مرتبه صورت می گیرد.
سخنگوی سازمان اتوبوسرانی شهرداری مشهد افزود: هر سال حدود چهار نوبت نیز شست و شوی کامل اتوبوسها انجام می شود و جرمگیری با مواد نیز سالی یک بار صورت می گیرد. نظافت توسط سازمان اتوبوسرانی و برای خودروهای سازمانی انجام و همچنین به اتوبوسهای بخش خصوصی نیز مبلغی برای بهای تمام شده خدمات نظافت و شست و شو توسط سازمان پرداخت می شود.
وی ادامه داد: به جز برنامه عادی نظافت چنانچه روسای خطوط در بازرسیهای روزانه اتوبوسی را از نظر نظافت نامناسب ببینند آن را برای شست و شو به کارواش اعزام می کنند.
* تدوین دستورالعمل نظافت ناوگان اتوبوسرانی
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: نظافت و پاکیزگی ناوگان حمل و نقل عمومی همواره از اولویتها بوده است اما این مهم بدون همکاری شهروندان محقق نمی شود.
خلیل الله کاظمی افزود: فرهنگ شهروندی در استفاده از ناوگان و رعایت نظافت بسیار حائز اهمیت است. شهروندان باید بدانند هزینه ای که در این زمینه مصرف می شود از بیت المال و جیب خودشان است لذا باید بیشتر نسبت به رعایت نظافت ناوگان توجه داشته باشند.
وی گفت: برای نظافت داخل و بیرون ناوگان اتوبوسرانی دستورالعمل ویژه ای تدوین شده که تا اوایل سال آینده ابلاغ و عملیاتی خواهد شد.
او ادامه داد: طبق این دستورالعمل برای نظافت داخل و بیرون ناوگان اتوبوسرانی، هم بخش سازمانی و هم بخش خصوصی باید رعایت و اهتمام بیشتری داشته باشند. در خصوص نظارت بر نظافت تاکسیها نیز موضوع متفاوت است چون تاکسی مالک خصوصی دارد و بهره برداری آنها شخصی است.
معاون شهردار مشهد گفت: حدود شش هزار دستگاه از مجموع 13 هزار تاکسی فعال در مشهد تاکنون نوسازی و بازسازی شده اند و در حال رایزنی با شرکتهای خودروساز برای توسعه نوسازی ناوگان تاکسیرانی این کلانشهر هستیم.
وی افزود: لایحه ای نیز برای ارائه به شورای شهر مشهد جهت پرداخت تسهیلات به تاکسیرانان و نوسازی ناوگان تاکسیرانی تنظیم شده که در صورت موافقت شرکتهای خودروساز برای آغاز طرح نوسازی، این لایحه تقدیم شورای شهر خواهد شد.
