در این مطلب به جزئیات خشیدگی نخلستان های خرمای ریگان در استان کرمان خواهیم پرداخت و علاوه بر نظر مسئولین در این خصوص گفتگویی با یکی از پرورش دهندگان نخل های خرمای این شهرستان را مطالعه می کنیم. با ما همراه باشید.
شهر ریگان یکی از شهرستان های کرمان است که برداشت تک محصولی خرما دارد. در شهرستان خرما به معنای اقتصاد، معیشت، خوراك و زندگی است اما در حال حاضر خشكسالی و نوسانات دمایی ناشی از تغییرات اقلیمی، محصول خرمای اغلب از مناطق استان كرمان را دچار ضرر و زیان های قابل توجهی چون خشكیدگی و ریزش كرده است.
وضعیت فعلی اقتصادی، چشم نخلداران را بیش از پیش به فصل برداشت خرما دوخته است، اما زمانی كه بعد از یك سال زحمت و تیمارداری درختان نخل، چشم كشاورز به جای دیدن طراوت خوشه ها به خشك شدن و البته ریزش خرما می افتد ناخواسته دلش می شكند و این دل شكستن او را گاهی راهی مراكز درمانی می كند.
چالش های اقتصادی ریگان از پس هزاران خوشه خشكیده خرما سرك می كشد و این حادثه تلخ جبران نخواهد شد مگر با عمل به دستورات سازمان جهاد كشاورزی در راستای پایین آمدن خسارات ناشی از خشكیدگی و ریزش خرما.
محمد سرحدی یكی از نخلداران ریگانی با بیان اینکه بیش از سه هزار و 500 خوشه خرمای آماده برداشت در باغم وجود داشت اظهار داشت: گرمای سوزان و توفان شن ماحصل یك سال تلاشم را در مقابل چشمانم خشكاند.
وی بیان می کند: این نخلستان خرج و مخارج خانواده 10 نفره مرا در طول سال تاحدودی تامین می كرد اما اكنون بیشتر محصولم خشك شده و ریخته و این امر اقتصاد خانوار من و سایر نخلداران را فلج كرده است.
نورمحمد شه بخش نیز دیگر كشاورز ریگانی بیان کرد: روز گذشته برای برداشت محصول به نخلستان مراجعه كردم اما ریختن محصول كه نه افتادن اقتصاد خانوارم بر زمین، قلبم را به درد آورد.
وی افزود: من از طریق فروش محصول خرمای این باغ فرزندانم را راهی مدرسه و دانشگاه می كردم اما اكنون با فروریختن خرما و خشك شدن آن بر سر درختان هیچ راه درآمدی دیگری ندارم.
محمد شهیكی نیز گرمای شدید را موجب ریختن محصولش می داند و می گوید: تمام محصول باغم امسال بر زمین ریخته یا خشك شده است.
وی گفت: تمام اصول مهندسی و كشاورزی را با مشاوره كارشناسان جهاد كشاورزی در نخلستانم انجام دادم اما گرما تمام زحماتم را بر باد داد.
محمد بهادری دیگر كشاورز خسارت دیده ریگانی اظهار می کند: نخلستانم را طبق برنامه زمان بندی آبیاری كردم و تا نزدیك زمان برداشت، محصول هیچ مشكلی نداشت اما طی چند روز گذشته تمام نخلستانم از بین رفت.
و درخواست کرد حمایت مسئولان از نخلداران خسارت دیده شهرستان ریگان به عمل بیایید.
فرماندار ریگان در مباحثه با خبرنگاران به خشكیدگی و ریزش محصول خرما در این شهرستان در عوان یک چالش و بحران یاد آورد شد و بیان کرد: گرمای بالای 50 درجه در ریگان خسارت 90 درصدی به نخلستان های این شهرستان وارد كرده است.
امین باقری با اشاره به تشدید گرما در ریگان اظهار داشت: طی بازدید كارشناسان جهاد كشاورزی و برآورد خسارت اولیه، ریزش و خشكیدگی خرما بیش از 200 میلیارد تومان خسارت به نخلستان های ریگان وارد كرده است.
وی تصریح کرد: با توجه به تك محصولی بودن ریگان و تشدید خسارت در باغ های خرما، وضعیت این شهرستان بحرانی است و حمایت نشدن كشاورزان خسارت دیده ممكن است تبعات اجتماعی به دنبال داشته باشد.
باقری اظهار کرد: مكاتبات و كارشناسی های انجام شده در مورد خشكیدگی و ریزش خرمای نخلداران ریگانی به ستاد بحران استانداری كرمان ارسال شده و در این زمینه نیازمند حمایت جدی مسئولان هستیم.
وی با اشاره به اینكه بیمه محصولات كشاورزی پاسخگوی خسارت وارد آمده به نخلداران ریگانی نیست بیان کرد: این در حالی است كه نیمی از نخلداران محصول خود را بیمه نكرده اند.
فرماندار ریگان خاطر نشان کرد: از آنجایی كه این شهرستان كانون بحران فرسایش بادی و گرد و غبار شدید در كشور محسوب می شود ، راه اندازی ایستگاه تحقیقات كشاورزی در این شهرستان ضروری است.
باقری با اشاره به وارد آمدن خسارات مختلف به خرمای ریگان طی سالهای متمادی اشاره کرد: در صورتی كه كشاورزان این منطقه حمایت نشوند شاهد مهاجرت اهالی ریگان به دیگر نقاط استان خواهیم بود.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان نیز با بیان اینكه سال گذشته 155 هزار تن خرما در شمال این استان تولید داشته ایم، پیش بینی كرد كه گرمازدگی كاهش تولید 30 هزار تنی خرما را در این منطقه به دنبال داشته باشد .
محمدرضا پورخاتون افزود: با توجه به افزایش دما و كاهش رطوبت در سال جاری پیش بینی می شود مقدار محصول خرمای این استان به 120 هزار تن كاهش یابد و خسارتی حدود 120 میلیارد تومان به نخلداران وارد كند.
وی مناطق خرماخیز شمال استان كرمان را شهرستان های بم، فهرج، ریگان، نرماشیر، ارزوئیه و مناطق شهداد و گلباف اعلام كرد و افزود: در بیشتر این مناطق رقم مضافتی تولید می شود كه به نوسانات دمایی بسیار حساس است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی كرمان سطح زیر كشت خرما در شمال این استان را 27 هزار و 700 هكتار عنوان كرد و گفت: 10 درصد از خرمای این مناطق صادر و باقی مانده راهی بازارهای مصرف داخلی می شود.
وی اظهار داشت : روند نوسانات دمایی در استان طی چند سال اخیر حدود سه تا چهار درجه افزایش یافته و حدود پنج درصد رطوبت كمتر شده كه دلیل عمده و اساسی خشكیدگی خرما است.
پورخاتون با بیان اینكه خسارت های خشكیدگی و ریزش خرما در كرمان امسال زودتر از سال قبل آغاز شده است گفت: تاكنون ریزش خرما در باغات شهرستان ریگان 30 درصد و خشكیدگی 20 تا 80 درصد گزارش شده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان ادامه داد: این امر در فهرج 70 درصد، در بم عارضه خشكیدگی حدود 10 درصد و ریزش 20 درصد و در نرماشیر خشكیدگی تا 25 و ریزش تا 20 درصد خود را نشان داده است.
وی افزود: راهكارهایی به صورت ترویجی برای جلوگیری از افزایش خسارت های ناشی از خشكیدگی و ریزش خرما به كشاورزان توصیه شده است كه در صورت به كارگیری آن را كاهش می دهد.
پورخاتون، استفاده از كودهای خاص مانند پتاسه را راهی برای تقویت و افزایش تحمل درختان نخل عنوان كرد و گفت: استفاده از پوشش های كنفی و متقال برای مخفی كردن خوشه ها در فصل گرما نیز اقدامی برای كاهش خسارت های ناشی از گرمازدگی است.
وی تصریح كرد: استفاده از كشت هایی مانند یونجه در جوار نخیلات به منظور بالا بردن رطوبت هوا شرایط خشكیدگی خرما را كاهش می دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان ادامه داد: این اقدامات پیشگیرانه سال قبل به صورت آزمایشی در برخی باغات انجام شد و خسارت ها تا 50 درصد كاهش پیدا كرد.
وی با تاكید بر اینكه كشاورزان باید خود را با شرایط فعلی سازگار كنند ،گفت: تحقیقاتی تكمیل در زمینه كاهش خسارت های ناشی از گرمازدگی در محصول خرما در دست انجام است.
پورخاتون اظهار داشت: به دلیل تغییرات اقلیمی نیاز است تا ارقام مقاوم تری از خرما در استان كرمان كشت شود.
وی تاكید كرد: سازمان جهاد كشاورزی از كشاورزانی كه برای كشت ارقام مقاوم خرما اقدام می كنند حمایت خواهد كرد و صندوق بیمه كشاورزان نیز برای پرداخت خسارت ها تقویت می شود.
معاون مدیركل دفتر امور میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد كشاورزی نیز گفت: طرح آنتی استرس به منظور كاهش خشكیدگی خوشه های خرما در شرق استان كرمان اجرا می شود.
پیمان جلالی در سفر به ریگان و بازدید از نخلستان های این شهرستان اظهار كرد: این طرح در مناطق پرخطر از جمله ریگان به عنوان پایلوت در كشور اجرا خواهد شد.
وی بیان کرد: وضعیت خشكیدگی خوشه های خرما در شرق استان كرمان بسیار بحرانی است و كارشناسان جهاد كشاورزی گزارش خسارت های وارد آمده را به این وزارتخانه و ستاد بحران كشور ارسال می كنند.
جلالی گفت: عارضه خشكیدگی خوشه های خرما در پی افزایش پنج تا 6 درجه ای دما در شرق استان كرمان در این شهرستان ها تشدید شده است.
او با اظهار اینكه خرما دمای 45 درجه سانتی گراد را تحمل می كند گفت: این در حالی است كه دمای بالای 50 درجه موجب خشكیدگی خوشه های خرما و ریزش محصول می شود.
معاون مدیركل دفتر امور میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد كشاورزی با اشاره به اینكه 90 درصد نخلستان های ریگان دچار عارضه خشكیدگی خوشه های خرما شده، بیان داشت: وضعیت كشاورزی در ریگان به بحران تبدیل شده است.
وی اظهار داشت: فقط 62 درصد باغداران شرق این استان نخیلات خود را بیمه كرده و مقرر شد مابقی نخلستان ها مورد حمایت جهاد كشاورزی قرار بگیرند.
جلالی با اشاره به اینكه سال گذشته برای اولین بار در 200 هكتار از نخلستان های شرق استان بیمه ترجیحی شدند گفت: سال آینده این درصد بیمه افزایش خواهد یافت تا خسارت وارده به نخلداران پرداخت شود.
هر ساله در شهرستان ریگان بیش از 45 هزار تن خرما برداشت و راهی بازارهای ایرانی و خارجی می شود.
ریگان با 302 پارچه آبادی تا مركز استان كرمان 285 كیلومتر فاصله دارد.
