آلودگي هواي شهرهاي بزرگ كشور، اتفاقي است تكراري كه مردم، پاييز و زمستان را با آن مي‌شناسند. روزي نيست كه بدون واسطه باد و باران، آسمان شهر قابل رويت باشد و روزي هم نيست كه اثر بارش‌هاي آسماني تا بيش از يك روز به درازا بكشد. تهران به شرايط ناسالم رسيده است. تا آخر هفته هم هواي پايدار آلوده شهر، ساكن مي‌ماند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، شاخص آلودگي هواي تهران روز گذشته روي عدد ١٥٢ بود، عددي در ميانه راه تا رسيدن به شرايط اضطرار. آلوده‌ترين منطقه شهر، منطقه ١١ است، جايي نزديك پارك رازي كه عدد ١٩١ را نشان مي‌دهد، چند قدمي اضطرار. اما تهران در اين ميان تنها نيست، شهرهاي صنعتي در حال رشدي روبه فزوني‌اند و ديگر محصور به كلانشهرها و شهرهاي كليدي نمي‌شود. اصفهان، اراك و اهواز شهرهاي ديگري‌اند كه سردمدارند در آلودگي و هركدام حرفي جداگانه ومنحصر به فرد براي گفتن دارند.
كارشناس سازمان هواشناسي هم از افزايش اين آلودگي‌ها در شهرهاي صنعتي خبر مي‌دهد و اين آلودگي را به واسطه پايداري هوا تا آخر هفته ادامه‌دار مي‌داند.
فريبا گودرزي در درباره شرايط جوي هواي كشور به فارس گفته است: «بر اساس نقشه‌هاي پيش‌يابي هواشناسي پيش‌بيني مي‌شود امروز در برخي نقاط آذربايجان غربي و شرقي، كردستان، كرمانشاه، ايلام، لرستان، خوزستان، چهارمحال بختياري،كهگيلويه و بوير احمد، مركزي، همدان و با احتمال در بوشهر شاهد بارش پراكنده باران باشيم.»
كارشناس سازمان هواشناسي در ادامه افزود: «از اواخر يكشنبه شب تا روز دوشنبه بارش‌ها به مركز و شرق كشور كشيده مي‌شود. از اواخر وقت دوشنبه اين سامانه بارشي كشور را ترك مي‌كند، بر همين اساس از روز دوشنبه در اكثر مناطق كشور شاهد افزايش آلاينده‌هاي جوي خواهيم بود.»وي يادآور شد: «انتظار مي‌رود كه در روزهاي پاياني هفته جاري در شهرهاي صنعتي و پرجمعيت كشور از جمله، تهران، اصفهان، مشهد، اراك و تبريز شاهد افزايش آلاينده‌هاي جوي و كاهش كيفيت هوا باشيم كه اين امر در ساعاتي با غبار محلي بروز مي‌كند.»
آلودگي به هزار و يك دليل
تعدد خودرو در شهرها و تبديل شدن آنها به پاركينگي بزرگ از مهم‌ترين عوامل ايجاد آلودگي‌اند، خودروهايي كه شباهتي به خودرو استاندارد ندارند و ديگر تنها در ساعات اوج ترافيك هم شاهد اين تعدد نيستيم. همه ساعات شب، حتي در آخرين ساعات شبانه‌روز هم، خيابان‌ها و بزرگراه‌هاي تهران از ترافيك در امان نيستند. حذف موتوسيكلت‌ها به عنوان عاملي ديگر، كه عامل ٢٥درصد آلودگي هوا در تهران‌اند، مي‌تواند يك چهارم از هواي پاك از دست رفته را به مردم شهر بازگرداند. افزودن فيلتر دوده به اتوبوس‌ها و ماشين‌آلات سنگين از ديگر عواملي است كه در صورت راه‌اندازي، مي‌تواند سهم بزرگي در كاستن ذرات معلق كمتر از دوونيم ميكرون داشته باشد، ذراتي كه در اثر سوختن ناقص در خودرو و گوگرد بالاي موجود در سوخت ديزل ايجاد مي‌شود.
صنايع آلاينده از ديگر مشكلات هواست، صنايعي كه با وجود الزام به استقرار آنها در خارج از شهر آن هم به شعاع ١٢٠ كيلومتري، انواع ديگري از آن قابل مشاهده در بطن شهرهاست. سوخت غيراستاندارد موتورخانه‌هاي خانه‌ها، سيستم گرمايشي و سرمايشي غيراستاندارد، ساختمان‌سازي‌هاي پياپي و فعاليت‌هاي عمراني كوچك و بزرگ، همه مي‌توانند در ميان آلاينده‌ها جاي گيرند.
اصفهان در آستانه اضطرار
در اين ميان اصفهان به عنوان شهري كه گاهي رتبه اول آلودگي در كشور را از آن خود مي‌كند و از رقيبان جدي اهواز به شمار مي‌رود، از هواي آلوده‌تري نسبت به تهران برخوردار است. ميانگين شاخص آلودگي هواي اصفهان در روز گذشته، به ١٩٥ رسيده است، و اين يعني اضطرار محض. آلوده‌ترين نقطه شهر اصفهان، ميدان احمدآباد است با شاخص ٢٠٩. مدير روابط عمومي اداره محيط زيست اصفهان در اين خصوص گفت: «شكي نيست كه اصفهان شهري صنعتي است، اگر صنعت را فقط در توليدات صنعتي كه در شعاع ٥٠ كيلومتري شهر توليد مي‌شود، نبينيم، مي‌شود گفت حمل و نقل هم در اين شهر مزيد بر علت است، سيستم گرمايشي مردم هم به دور از استاندارد است، خودروهاي در حال تردد در شهر هم دور از استاندارد است، كمي اوضاع سوخت را خوب كرده‌ايم، اما وضعيت خودرو همان است كه بوده، در اين زمينه مماشات كرديم و كوتاه آمديم، نتيجه شد اينكه خودروي غيراستاندارد در خيابان‌هاي شهر تردد مي‌كند و آلاينده به شمار مي‌رود. مگر تعداد خودروهاي ما بيشتر از پايتخت‌هاي اروپايي است كه آلودگي مان اينقدر بيشتر از اين شهرهاست؟»
قادريان به وضعيت قرارگيري اصفهان اشاره كرد و گفت: «اين شهر جلگه‌يي است محصور شده در ميان كوه‌هاي اطراف. در زميني كم‌ارتفاع واقع شده كه پالايش هوا آنهم در زمستان صورت نمي‌گيرد، وارونگي دما را به طور طبيعي داريم و وقتي با پايداري هوا توامان مي‌شود، آلاينده‌هايي كه به جو مي‌فرستيم پايين مي‌آيد.»
اصفهان با پلمب نيروگاه‌هاي مازوت سوز، پيشرفت ١٨ درصدي در كاهش آلودگي هوا داشته، نيروگاه‌هايي كه بيش از ٥٠ درصد مازوت كشور را مصرف مي‌كردند از تيرماه پلمب شدند و تاثيري بجا در آلودگي شهر به جا گذاشتند.
ريزگردها بلاي جان اهواز و اراك
اما اراك و اهواز هم از ديگر شهرهايي‌اند كه يد طولايي در ايجاد آلودگي دارند، اهواز با ريزگردهاي عربي و اراك با صنايع آلاينده و خشكي تالاب ميقان، ريزگردها را هم به خود مي‌بيند و در زمره شهرهاي ناپاك جا مي‌گيرد. بر اساس بررسي‌هايي كه در اراك انجام شده است، هواي اين شهر ٢٠٠ نوع آلاينده در خود جا داده است و به حلق مردم مي‌فرستد. صنايع گوناگون ايجاد شده در اين شهر كه از سال ١٣٥٠ با هدف تمركز زدايي صنايع از تهران، اراك را در زمره صنعتي‌ها قرار داد، صنايعي چون آلومينيوم‌سازي را در خود جا داده است كه باعث شد قسمت زيادي از مزارع و زمين‌هاي باير به كارخانه تبديل شوند. رشد روز افزون صنايع در اين شهر، باعث شد اراك را به يكي از هشت شهر آلوده كشور تبديل كند و بيماري‌هاي تنفسي و انواع سرطان‌ها را روانه خانه‌هاي مردم كند. به عقيده مردم، آلومينيوم‌سازي اراك آلاينده‌ترين صنعت استان است و به گفته مسوولان، نيروگاه توليد برق شازند يكي ديگر از آلاينده‌هاي اصلي هواي اراك محسوب مي‌شود. آلودگي هواي اراك با غلظت ٥٢٥ ميكروگرم در مترمكعب، پنج برابر حد مجاز است كه تهديدي جدي براي سلامت شهروندان محسوب مي‌شود.
كارشناسان معتقدند معضل آلودگي هوا در كلانشهر اراك به دليل ويژگي‌هاي اقليمي از جمله احاطه شدن توسط ارتفاعات از سه جانب، همجواري با تالاب كويري ميقان كه منشا توليد ريزگردها و گرد و غبار در تابستان و توليد مه و دود در زمستان است و همچنين به علت سكون هوا، نامساعد بودن جريانات جوي و عوامل تشديد‌كننده وارونگي در زمستان در سال‌هاي اخير تشديد شده است.
اراك در چند سال گذشته كه درگير آلايندگي هوا بود به علت نرسيدن جمعيت استان به ميانگين قانوني استفاده از اعتبارات شهرهاي آلوده، همواره مورد مظلوميت قرار گرفت و نتوانست از اعتبارات اين بخش استفاده كند و اكنون چشم به راه همت مسوولان و برنامه‌ريزي درست آنان است. اهواز، كه زماني لقب آلوده‌ترين شهر دنيا را از آن خود كرده بود، منابع مختلف آلودگي را داراست، منابعي چون همجواري با كشور عراق و تاثيرپذيري از بيابان‌ها و انهار خشك شده اين كشور و بادهاي پياپي كه باعث بلندشدن ريزگردها و فراگرفتن اهواز و ديگر شهرهاي استان خوزستان مي‌شود. باران هم كه مي‌بارد مردم راهي بيمارستان‌ها و كلينيك‌هاي درماني مي‌شوند. مشكلات تنفسي و قلبي در اهواز بيداد مي‌كند، اما اقدامات سازمان حفاظت محيط زيست با همكاري وزارت امور خارجه براي برطرف كردن مشكلات ريزگردي، راه به جايي نبرد و همچنان بعضي روزها، آسمان شهر قرمز است و مردم جز با ماسك در خيابان ظاهر نمي‌شوند.
سلامت نیوز: آلودگي و ريزگردها دوباره آمدند
